Sinds 2017 woont Michel Rademaker met zijn vrouw Ingrid in het bijna 300 jaar oude rijksmonument aan de Ellestraat in de Vesting van Elburg. Samen met hun buren hebben zij recent het dak laten restaureren en gelijk ook laten isoleren. Eerder kwamen er al luiken en voorzetwanden met isolatie. Meestal is er op het gebied van energiebesparing meer mogelijk in een monument dan je denkt.
Voorliefde voor oude huizen
Michel is schilder en heeft een voorliefde voor oude huizen. Hij en zijn vrouw waren dan ook gelijk verliefd op het monumentale pand dat uitkijkt op de toren van de St. Nicolaaskerk. ‘’Het is bijzonder om in zo’n oud pand te wonen, maar je moet ook een beetje gek zijn om het te doen. Je moet er eigenlijk elk jaar iets aan doen,’’ geeft hij toe.
Het pand is van oorsprong een boerderij met een woonhuis en een schuur. Het oorspronkelijke woonhuis is een rijksmonument. In 2003 is het pand gesplitst in zes appartementen die onderdeel zijn van een Vereniging van Eigenaren (VvE).
Een slecht dak
Vlak nadat Michel en zijn vrouw de woning kochten, is de Monumentenwacht over de vloer geweest voor een keuring van het pand. Het dak bleek slecht: er was lekkage waar meerdere woningen last van hadden en er zat asbest in. Om verdere schade te voorkomen wilde de VvE dat er snel iets gebeurde. Samen met een buurman zette Michel zich in voor het gezamenlijk restaureren en isoleren van het dak van de zes appartementen.
Er werden drie offertes aangevraagd voor het verbeteren van het dak. Uiteindelijk viel de keuze op een lokaal bedrijf. ‘’Je moet ook een beetje op gevoel kiezen, want naast de prijs en de kwaliteit is het ook belangrijk dat je met iemand op een lijn ligt en goede afspraken kunt maken.’’
Subsidies en financiering regelen
Nadat duidelijk was dat het dak gemaakt moest worden, kwam de VvE overeen om het maandbedrag te verhogen om zo meer geld te sparen voor de restauratie. ‘’Maar zonder een lening bij het Nationaal Restauratie Fonds hadden wij het niet gered.’’ Verder heeft de VvE gebruik gemaakt van gemeentelijke en provinciale subsidies voor het onderhouden van monumenten. De dakisolatie en de nieuwe dakramen zijn betaald door de bewoners van de bovenste verdieping met hulp van overheidssubsidie.
Ramen met luiken
Toen Michel en Ingrid intrek namen in het rijksmonument zaten er al voorzetwanden met muurisolatie en een betonnen vloer in.
De ramen moesten van enkelglas blijven, omdat het een rijksmonument betreft. Het oude enkelglas is wel vervangen door nieuw getrokken enkelglas met coating, waardoor het iets beter isoleert. Aanvullend zijn er luiken voor de ramen geplaatst. ‘’Die gebruiken wij in de winter om de warmte beter binnen te houden. Het duurde een half jaar voordat de vergunning rond was, maar ik heb ze wel helemaal zelf ontworpen naar het voorbeeld van de voordeur,’’ vertelt Michel trots.
’’Win advies in en kijk bij anderen’’
Michel raadt het andere monumenteneigenaren aan om advies in te winnen. ‘’Win advies in van Monumentenwacht, dan weet je waar je aan toe bent. Dat doe je het beste voordat je een monument koopt.’’ Michel wist zelf niets van het slechte dak toen hij de woning kocht. ‘’Het is ook verstandig om Monumentenwacht halverwege de verbouwing een controle te laten uitvoeren. Dan weet je dat de aannemer zijn best doet en kunnen zaken makkelijker aangepast worden dan wanneer dit achteraf nog gedaan moet worden.’’
Daarnaast heeft hij deelgenomen aan excursies van Veluwe Duurzaam naar verduurzaamde energiezuinige monumenten. Zo kon hij zien hoe anderen hun monumentaal pand hadden aangepakt. ‘’En als je plannen maakt, ga dan in gesprek met de gemeente en vraag hen op bezoek. Dat leidt vaak tot beter inzicht en begrip voor de situatie. Het gesprek is belangrijk!’’
Zelf advies inschakelen
Woon je zelf in een monumentaal pand in Elburg of Harderwijk dat aan onderhoud toe is? En wil je weten of je energiebesparing daarin kunt meenemen? Dan kun je een onafhankelijk energieadvies voor monumenten aanvragen bij Veluwe Duurzaam. Dit advies kost €75. En neem je binnen een jaar energiebesparende maatregelen? Dan ontvang je dit bedrag terug. Er kan ook een adviseur monumenten van de gemeente meekomen naar het gesprek, zodat je gelijk weet wat de gemeente van de plannen vindt.