Vraag & antwoord Aardgasvrij Oldebroek

Nederland heeft, net als 195 andere landen het klimaatakkoord ondertekend, waarmee we ons verplicht hebben om de uitstoot van broeikasgassen (waaronder CO2) vergaand te verminderen. De uitstoot van broeikasgassen moet worden verlaagd om de temperatuurstijging onder de 2 graden te houden. Daar komt bij dat vanwege de aardgaswinning in Groningen aardbevingen plaatsvinden. De Nederlandse Overheid heeft daarom besloten om de aardgaswinning in Groningen voor 2030 te stoppen en dat in 2050 de gebouwde omgeving aardgasvrij moet zijn.

De gemeente Oldebroek wil een duurzame samenleving voor de inwoners. Daarvoor is een Routekaart Klimaat Neutraal Oldebroek. De ambitie is dat de energievoorziening in Oldebroek klimaat neutraal is, uiterlijk in 2050. Dit betekent onder meer energie besparen, duurzame energie opwekken en geen fossiele brandstoffen meer gebruiken in de gemeente. Hierdoor zal de uitstoot van broeikasgassen afnemen.

Gemeente Oldebroek werkt samen met inwoners, bedrijven, verenigingen en andere partijen aan deze grote opgave. Om deze energietransitie te laten slagen is inzet van iedereen in Oldebroek nodig. De gemeente heeft een voorbeeldfunctie en gaat daarom toewerken naar een klimaat neutrale organisatie in 2025.

Als je huiseigenaar bent kun je er zelf voor kiezen om aardgasvrij te worden door je woning volledig elektrisch te maken. Om dit te doen is waarschijnlijk een flinke investering nodig, want je moet dan niet alleen heel goed isoleren, maar ook grote apparaten als een warmtepomp aanschaffen.

Sommige alternatieven, zoals warmtenetten, zijn collectieve oplossingen. Dat betekent dat je niet in je eentje kan beslissen om op zo’n systeem aangesloten te worden. Het gaat altijd om meerdere huizen en vaak hele buurten. Gemeenten, woningcorporaties, netbeheerders, buurtinitiatieven en andere partijen zullen dit soort projecten samen met bewoners moeten oppakken.

Als je huurder bent kan je informeren bij de verhuurder/woningcorporatie naar de stand van zaken. In de tussentijd kan je alvast kijken of je je energieverbruik kan verlagen door kleine maatregelen te nemen zoals het plaatsen van tochtstrips of het aanbrengen van radiatorfolie.

Op dit moment is er geen dwingende wetgeving in de maak. De nationale overheid heeft wel plannen om de prijs van het aardgas te verhogen om te stimuleren van het aardgas af te gaan. Voor een gemiddeld gezin zal de gasrekening over zeven jaar 150 euro duurder zijn, de elektriciteitskosten worden juist 150 euro lager. De totale energierekening voor een gemiddeld gezin wordt lager door een grotere vrijstelling van de energiebelasting en een verlaging van de Opslag Duurzame Energie.

De gemeente Oldebroek heeft de taak om voor elke wijk een plan te maken hoe deze van het aardgas af gaat. De gemeente Oldebroek doet dit samen met Alliander, DeltaWonen, Omnia Wonen, Energiecoöperatie Noord-Veluwe, Veluwe Duurzaam en de inwoners. Als inwoner kan je hierover meedenken en input leveren.

De overgang naar aardgasvrije wijken is een ingrijpende ontwikkeling, een langdurig traject en heeft een groot effect op de directe leefomgeving. Deze overgang is te groot om als gemeente alleen te kunnen doen. Daar nemen we samen met organisaties en inwoners de tijd voor verspreid over een aantal fasen.

Fase 1: Opstellen en bespreken warmtevisie
In deze fase is een warmtevisie (energietransitie visie) voor gemeente Oldebroek opgesteld. Als eerste is er een technische verkenning opgesteld. Tijdens twee dorpsgesprekken is deze verkenning aan de inwoners gepresenteerd gingen  en we aan buurttafels met elkaar in gesprek over welke kansen en drempels we zien.

Aan de hand van de technische verkenning en de resultaten uit de dorpsgesprekken wordt een planning opgesteld wanneer met welke buurt het proces gestart wordt om aan te sluiten op alternatieve warmte. Een samenvatting van de technische verkenning, dorpsgesprekken en planning ‘starten proces wijken aan te sluiten op alternatieve warmte’ zijn onderdeel van de transitievisie warmte.

Fase 2: Concretiseren & Uitwerken
In fase 2 worden er wijkplannen (wijkuitvoeringsplannen) uitgewerkt voor potentiele wijken/buurten/dorpen. De uitvoeringsstrategie wordt periodiek bijgesteld op basis van voortschrijdend inzicht.

Fase 3: Realisatie
In fase 3 worden uitgewerkte plannen voor de wijken stap-voor-stap gerealiseerd. Dit wordt over een lange periode uitgevoerd.

Op het moment zijn we bezig met fase 1: opstellen en bespreken warmtetransitie visie. De verwachting is dat we in 2020 starten met het opstellen van het eerste wijkuitvoertingsplan. Daarin staat de planning voor fase 2.

Een wijk zal nooit van het ene op het andere moment van het gasnet afgesloten worden. Dit proces zal enkele jaren duren. De gemeente Oldebroek werkt aan een plan van aanpak transitievisie warmte) in nauwe samenwerking met Alliander, deltaWonen, Omnia Wonen, Energiecoöperatie Noord-Veluwe, Veluwe Duurzaam en de inwoners. In de transitievisie warmte wordt met behulp van de input van organisaties en inwoners een grove wijkvolgorde opgesteld wanneer welke wijk ongeveer van het aardgas af gaat. Voor het bepalen van de wijkvolgorde wordt gekeken naar verschillende aspecten zoals de technische kant. Bijvoorbeeld wanneer is de riolering of het gasnet aan vervanging toe. Ook wordt gekeken naar de sociale kant. Zoals zijn er al mensen met elkaar aan de slag in een wijk. Op het moment is het nog niet duidelijk wanneer je precies van het aardgas af gaat. Wij hopen je hier meer over te kunnen vertellen in de tweede helft van dit jaar.

Je kunt wel alvast kijken of je zelf al voorbereidingsmaatregelen (bijvoorbeeld isoleren van je huis) kunt nemen om straks makkelijker van het gas af te gaan. Hiervoor kan je een energieadviesgesprek aanvragen bij het energieloket Veluwe Duurzaam.

Sinds 1 juli 2018 is de plicht van netbeheerders om nieuwbouwwoningen op aardgasnet aan te sluiten geschrapt. Echter woningbouwplannen die voor 1 juli 2018 een omgevingsvergunning hebben aangevraagd mogen nog gebouwd worden met een aansluiting op het aardgasnet. Eenmaal aangevraagd is de vergunning onbeperkt geldig. Hoeveel woningen er nog gebouwd gaan worden op basis van een oude vergunning is niet duidelijk. Het kan de komende jaren nog voorkomen dat nieuwbouw met een aardgasaansluiting wordt gebouwd.

Alle gemeenten in Nederland moeten in 2021 een transitievisie warmte (warmtevisie) hebben opgesteld. Hierin moeten gemeenten aangeven op welke manier en wanneer een bepaald gebied (bijvoorbeeld een wijk of buurt) van het aardgas af gaat. Dit betekent dat bijna elke gemeente hier al mee bezig is, de een al verder dan de ander en iedereen op de manier die het beste past bij de gemeente.Sinds 1 juli 2018 is de plicht van netbeheerders om nieuwbouwwoningen op aardgasnet aan te sluiten geschrapt. Echter woningbouwplannen die voor 1 juli 2018 een omgevingsvergunning hebben aangevraagd mogen nog gebouwd worden met een aansluiting op het aardgasnet. Eenmaal aangevraagd is de vergunning onbeperkt geldig. Hoeveel woningen er nog gebouwd gaan worden op basis van een oude vergunning is niet duidelijk. Het kan de komende jaren nog voorkomen dat nieuwbouw met een aardgasaansluiting wordt gebouwd.

Het gemiddelde gasverbruik van huishoudens is 1.500m3 per jaar. Hiervan gaat ongeveer 80 procent naar verwarming en 20 procent naar warm water, vooral voor douchen. Een klein percentage wordt maar gebruikt om mee te koken. Sommige huishoudens gebruiken meer of minder gas dan 1.500m3 per jaar. Dit is afhankelijk van het soort huis en het gasverbruik, het bouwjaar, isolatie, het gebruik van verwarming en het gebruik van warm water.

Er zijn verschillende manieren om woningen te verwarmen zonder aardgas. Deze kunnen we op het moment onderverdelen in drie hoofdcategorieën:

Elektrische oplossingen:
Je kunt je huis ook met elektrische apparaten verwarmen. Je gebruikt dan bijna in alle gevallen een warmtepomp. Die verwarmt je huis als een soort “omgekeerde koelkast”.

Warmtenetten:
Dit zijn netwerken van leidingen onder de grond, waardoor warm water stroomt. Het warme water, afkomstig van een warmtebron in de buurt, kan worden gebruikt om huizen te verwarmen.

Groen gas:
Dit kan gemaakt worden uit biogas en synthetisch (waterstof) gas. Biogas wordt gemaakt door mest, GFT en ander organisch afval in een vat te laten vergisten. Dit gebeurt vanzelf: tijdens dit vergistingsproces komt methaan vrij, ook wel biogas genoemd. Synthetisch (waterstof) gas wordt gemaakt door (een overschot aan) groene energie, water en CO2 te laten reageren tot methaan. Dit gas is groen omdat het wordt gemaakt uit zonne- en windenergie. Deze optie is echter niet onuitputtelijk om overal toe te passen en zal eerst hoofdzakelijk ingezet worden waar andere technieken niet mogelijk zijn (bijvoorbeeld industriële processen en zware transport).

Het is nog niet te zeggen welke oplossing de grootste kans van slagen heeft. De kans van slagen hangt af van meerdere factoren. Denk hierbij aan de eigenschappen van een woning, straat, buurt of wijk maar ook of er draagvlak is. Vanuit de gemeente wordt gewerkt aan een uitvoeringsstrategie. Om een beeld van de wijken te krijgen worden de eerste analyses gemaakt.

Tijdens de dorpsgesprekken gaan we het gesprek aan in wijkverband. Dit betekent niet dat de uitvoering ook per wijk zal gebeuren. Op welk niveau dit gaat gebeuren hangt van verschillende factoren af. Denk hierbij aan de eigenschappen van een woning, straat, buurt of wijk, de oplossing en/of er draagvlak is. Dit kan betekenen dat het soms om een straat gaat en de andere keer om een hele buurt.

Tijdens de dorpsgesprekken gaan we het gesprek aan in wijkverband. Dit betekent niet dat de De woningcorporaties zijn alleen eigenaar van hun eigen huurwoningen. Voor deze woningen kunnen ze in overleg met de huurders bepalen wat de oplossing wordt. Natuurlijk kan er gekeken worden of de gekozen oplossing gecombineerd kan worden met de rest van de wijk.

De capaciteit van het elektranet verschilt per buurt/wijk. Dit aspect wordt dan ook meegenomen in de analyse en de keuze voor een bepaalde oplossing. Mocht er gekozen worden voor een volledig elektrische oplossing dan kan het zijn dat het elektranet moet worden verzwaard.

Isolatie is de eerste stap bij het verduurzamen van je woning. Het energieverbruik moet namelijk flink omlaag. Met goede isolatie gaat heel weinig warmte verloren en heb je minder energie nodig om je huis te verwarmen.

Een eengezinswoning zonder isolatie verliest veel warmte via de ramen, gevel, het dak en de vloer en verbruikt per jaar maar liefst 3.300 m3 gas voor verwarming. Een vergelijkbaar goed geïsoleerd huis heeft maar 600 m3 gas nodig voor verwarming. Dat scheelt € 2.000 per jaar! Ook in een matig geïsoleerd huis (5 cm dakisolatie en dubbel glas) valt nog veel te besparen: zo’n € 1.100 per jaar. (bron milieucentraal)

De temperatuur in huis blijft heel constant. Naast energie besparen zorgt isolatie dus voor een fijn en comfortabel huis. Bij lage temperatuurverwarming, zoals met een warmtepomp of WKO, is isolatie zelfs de belangrijkste maatregel. Zonder vergaande isolatie krijg je het in huis met een verwarming op lage temperatuur niet goed warm. Isolatie is altijd een goed idee – ongeacht de toekomstige warmtebron.

Ook verenigingen en stichtingen zonder winstoogmerk kunnen een duurzaamheidslening aanvragen voor het verduurzamen van hun vastgoed.

Als je niet meer bent aangesloten op het gasnet, kan je ook niet meer koken op gas. Je kan dan overstappen op een elektrische manier van koken.

Hierbij zijn er twee opties koken op inductie of keramisch.

De meest veilige en energiezuinige optie is koken op inductie. Bij een inductie kookplaat verwarmen je pannen door een magnetisch veld. Een inductie kookplaat is energiezuinig, omdat hij alleen de pan zelf verwarmt. Wanneer je de pan van de plaat afhaalt, schakelt deze automatisch uit. Het apparaat is dan ook vrij snel afgekoeld.

Een keramische kookplaat heeft even tijd nodig om op te warmen. Dit komt doordat het apparaat eerst de verwarmingselementen verwarmt. Een keramische kookplaat gebruikt veel energie om de kookzones op te warmen. Daarnaast blijft het apparaat nog geruime tijd warm als je klaar bent met koken. Hierdoor verliest het apparaat ook veel energie.

Het gasfornuis kan alleen blijven staan als je kan overstappen op groen gas.

Een verhuizing is een goed moment om te investeren in energiebesparende maatregelen, zeker als je ook gaat verbouwen. Zorg bij een verbouwing allereerst voor goede isolatie. Dat verdien je altijd terug. En kies bij de aanschaf van een nieuwe keuken voor inductie. Verschillende hypotheekverstrekkers bieden de mogelijkheid om verduurzaming mee te financieren in de hypotheek.

Kijk ook naar de planning van de gemeente voor wanneer de wijk van het aardgas gaat. Wij zijn nu nog bezig met het maken van de wijkvolgorde. Wij hopen 2e helft 2019 hierover meer te kunnen vertellen.

Een cv-ketel gaat gemiddeld 15 jaar mee. Het kan dus zomaar zijn dat je cv-ketel binnenkort aan vervanging toe is. Nu we voor 2050 gaan stoppen met aardgas, is het niet altijd logisch een nieuwe ketel aan te schaffen. Het is daarom verstandig om te inventariseren of er bij jou in de buurt al mogelijkheden zijn om aardgasvrij te worden of wanneer de wijk van het aardgas gaat.

Je kunt er ook voor kiezen om zelf aan de slag te gaan met wonen zonder aardgas. Kijk bijvoorbeeld of jouw huis geschikt is voor elektrische oplossingen zoals een warmtepomp. Ben je dit van plan? Voor advies kan je contact opnemen met het energieloket Veluwe Duurzaam.

Lukt het niet zelf aan de slag te gaan en moet je de cv-ketel toch vervangen? Kies dan voor een moderne ketel die zuinig en milieuvriendelijk is. Denk je de cv-ketel nog maar een paar jaar nodig te hebben omdat je dan over wilt stappen naar een duurzaam alternatief? Bij veel energie- en installatiebedrijven kan je daarom steeds vaker ketels huren of leasen. Lease je een ketel, dan koop je deze over een bepaalde periode af. Huur je een ketel, dan bepaal je een vast bedrag per maand. Huren heeft het voordeel dat het per maand opzegbaar is (na de afkoopregeling) en dat er bij het onderhoud geen extra kosten zijn.

Om flexibel te zijn en op toekomstige innovaties een plek te geven, wordt de uitvoeringsstrategie periodiek bijgesteld op voortschrijdend inzicht (bijvoorbeeld nieuwe technologieën en/of opgedane ervaringen).

Wanneer het aardgas verdwijnt, zijn de gasleidingen overbodig. Volgens de huidige wetgeving mogen deze leidingen dan niet in de grond blijven zitten en worden ze verwijderd. Gasleidingen gaan ongeveer 45 jaar mee, daarna zijn ze verouderd. Elk jaar zijn er dan ook grote stukken van het gasnet die aan vervanging toe zijn. Omdat het vervangen van gasleidingen erg duur is kan het een goed moment zijn om over te stappen op alternatieve manieren om mee te verwarmen. In sommige gevallen kan het bestaande gasnet ook gebruikt worden om synthetisch gas of waterstof door te vervoeren.

Overstappen op groen gas is helaas niet zo makkelijk als het lijkt. Zo is er op dit moment nog maar heel weinig biogas beschikbaar in Nederland. En het biogas dat er is, wordt niet alleen in het gasnet gestopt, maar ook gebruikt voor transport en in de industrie. In deze sectoren zijn minder duurzame alternatieve voor aardgas beschikbaar, waardoor biogas voor die bedrijven hard nodig is om duurzamer te worden.

Bij synthetisch gas en waterstof ligt het probleem net iets anders. Hier is er nog heel weinig van omdat het niet bestaat (zoals aardgas), maar geproduceerd moet worden. Dat er nog weinig groene waterstof is komt vooral omdat er nog niet genoeg groene energie wordt opgewekt. Het is nu nog logischer om deze duurzame elektriciteit direct te gebruiken i.p.v. er waterstof of synthetisch gas mee te maken. Daarnaast is de toepassing van synthetisch gas in huis net even anders dan met aardgas. Er zijn al wel projecten waar wordt gekeken naar dit groene gas, deze zitten nog in de opstartfase.

Ja, op www.veluweduurzaam.nl/voorbeeldwoningen vind je een overzicht van woningen in de regio die duurzaamheidsmaatregelen hebben genomen.

Het is ook mogelijk om woningen te bezoeken. Op www.duurzamehuizenroute.nl staan woningen die je in onze regio en in heel Nederland kunt bezoeken waarbij je jouw vragen aan de bewoners kunt stellen

Als je wordt aangesloten op een warmtenet, of wanneer jouw huis volledig elektrisch wordt, dan ben je volledig onafhankelijk van aardgas. Je hebt dan ook geen gasrekening meer. Met een warmtenet krijg je wel een rekening voor de warmte. Deze rekening wordt berekend door de hoeveelheid warm water dat je huis binnenkomt te meten. Hoe hoog deze rekening is, is afhankelijk van de aanbieder van het warmtenet.

Een volledig elektrische woning is vaak energieneutraal omdat de elektriciteit wordt opgewekt met je eigen zonnepanelen. Woningen die overstappen op elektrische oplossingen zoals een warmtepomp en inductie, maar die niet genoeg of geen elektriciteit opwekken hebben vaak wel een hogere elektriciteitsrekening.

Alleen woningen die verwarmd worden met groen gas krijgen nog een gasrekening.

Om van het aardgas af te gaan zijn flinke investeringen nodig. Per wijk en per huis kunnen deze ook enorm verschillen. Voor deze investeringen zijn slimme financieringsconstructies nodig om te zorgen dat bewoners niet worden opgezadeld met hoge kosten en zodat de investeringen kunnen worden terugverdiend met de energiebesparing. Hierbij kan worden gedacht aan, eigen vermogen, subsidies, verhoging hypotheek of gebouwgebonden financiering zoals het aanvragen van een duurzaamheidslening bij de gemeente Oldebroek.

Om van het aardgas af te gaan zijn flinke investeringen nodig. Per wijk en per huis kunnen deze ook

Als je besluit definitief van het aardgas af te gaan, dan verwijdert de netbeheerder om veiligheidsredenen de gasaansluiting. Dit betekent dat zowel de gasmeter als de aansluitleiding compleet uit de woning worden verwijderd en ook de leiding die vanuit je woning naar de hoofdleiding loopt. Hiervoor zijn graafwerkzaamheden nodig en die zijn duur. De netbeheerder berekent deze kostprijs, €640,27 voor aansluiting laagbouw  door aan degene die zich wil afsluiten van het netwerk. De kosten kunnen per netbeheerder verschillen.

Bij het verwijderen van de gasleiding bespaar je jaarlijks uitgaande van een kleine huisaansluiting ongeveer €250,- Dit betekent dat je binnen drie jaar de verwijderingskosten door de netwerkbeheerder terug verdient.

De planning is dat de huidige salderingsregeling vanaf 2021 waarschijnlijk vervangen wordt door een terugleversubsidie. Wat de subsidie precies wordt, is nog onbekend.

Het belangrijkste is dat je ervoor zorgt dat je nu al minder gas nodig hebt voor verwarming door te isoleren. Als huiseigenaar kan je maatregelen nemen zoals dak-, vloer- en spouwmuurisolatie, HR+++ glas en zonnepanelen. Als huurder kan je kleinere maatregelen nemen zoals het plaatsen van tochtstrips of het aanbrengen van radiatorfolie. Vraag bij de verhuurder of woningbouwcorporatie ook na wat de plannen en mogelijkheden zijn voor grotere maatregelen. Als je de mogelijkheid hebt om te kiezen hoe je kookt, kies dan voor inductie.

Als huurder heb je minder opties om zelf aan de slag te gaan met grote maatregelen zoals isolatie of zonnepanelen. Wat je wel makkelijk zelf kunt doen is kiezen voor groene stroom, want we moeten niet alleen stoppen met aardgas maar onze stroom ook duurzaam opwekken. Daarnaast kunnen tochtstrips, radiatorfolie of dubbelglasfolie ook helpen om nu alvast gas te besparen.

Bij OmniaWonen kun je een gratis onafhankelijk energieadvies aanvragen. Op de site van DeltaWonen staat informatie over energiebesparen in de (huur)woning.

Als je huurder bent van UWOON kun je een aanvraag doen voor zonnepanelen. Hiervoor betaal je maandelijks een bedrag in de servicekosten. Ook als huurder van OminiaWonen en deltaWonen kun je een aanvraag doen voor zonnepanelen.

Het is mogelijk om bij energieloket Veluwe Duurzaam een energieadviesgesprek aan te vragen specifiek over jouw woning. Voor meer informatie hierover kan je naar www.veluweduurzaam.nl/energieadviesgesprek

Wil of ben je een initiatief gestart om jouw straat, buurt of wijk te verduurzamen of om van het aardgas af te gaan, dan kan je dat kenbaar maken via het online stadsgesprek of door contact op te nemen met uw wijkmanager. In overleg kunnen we dan kijken op welke manier we jouw initiatief het beste kunnen ondersteunen.

Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief door het contactformulier in te vullen op www.veluweduurzaam.nl/helpdesk. Je ontvangt dan een paar keer per jaar een update over de stand van zaken, nieuwe bijeenkomsten en activiteiten van het project Aardgasvrij wonen.

Heb je een vraag over het beleid of een aankomende activiteit, dan kan je het beste contact opnemen met de gemeente Oldebroek, door te bellen naar Tel. 0525 638200 of te mailen naar de gemeente Oldebroek.
Heb je een vraag specifiek over het verduurzamen van je woning, dan kan je het beste contact opnemen met Veluwe Duurzaam. Dit kan door een contactformulier in te vullen op www.veluweduurzaam.nl/helpdesk.
Ben je een huurder en wil je informatie over je woning neem dan contact op met je eigen verhuurder/woningcorporatie.

Neem contact op met Veluwe Duurzaam.

Op het moment hebben we geen andere datum gepland om het dorpsgesprek over aardgasvrij wonen te herhalen. Op www.veluweduurzaam.nl/wijken/aardgasvrij-oldebroek is informatie terug te vinden over de dorpsgesprekken en ontwikkelingen

Wil je op de hoogte blijven over ontwikkelingen? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief door het contactformulier in te vullen op www.veluweduurzaam.nl/helpdesk. Je ontvangt dan een paar keer per jaar een update over de stand van zaken, nieuwe bijeenkomsten en activiteiten van het project Aardgasvrij wonen.

Enkele sites waar u informatie kunt vinden over aardgasvrij wonen zijn:

• Milieucentraal; stappenplan aardgasvrij wonen
• HIER verwarmt; alles over wonen zonder aardgas
• Rijksoverheid; wonen zonder aardgas, de nabije toekomst